In aanloop naar de verkiezingen van 9 juni, waarbij ik als lijsttrekker optreed voor de nieuwe politieke beweging Voor U in de provincie Vlaams-Brabant, heb ik mij voorgenomen om in de weken voor de belangrijke stembusgang een aantal teksten te schrijven die concrete oplossingen bevatten voor het verbeteren van onze samenleving. Het is gemakkelijk om kritiek te uiten, maar het is minstens even belangrijk om met constructieve ideeën te komen. Afgelopen zondag heb ik mijn visie gedeeld over het onderwijs, vandaag wil ik de aandacht vestigen op een ander zeer belangrijk onderwerp: onze boeren.
Ik begin met het verhaal van een veehouder: “30 jaar geleden kon ik als boer met 20 koeien de kost verdienen. Nu heb ik 120 koeien, omdat organisaties en de overheid mij schaalvergroting, investeringen en nutteloze administratie hebben opgedrongen, en kan ik nauwelijks rondkomen. Dat is toch niet meer normaal he?” Het typeert dat er iets heel erg fout loopt in onze voedselketen. Boeren zien hun winst slinken terwijl ze steeds meer onder druk gezet worden door grote retailers. Onze overheid zou onze boeren moeten helpen, maar het omgekeerde is waar. Ze maken het hen steeds moeilijker.
Landbouw vormt de ruggengraat van onze voedselvoorziening. Het is een sector die niet alleen belangrijk is voor onze economie, maar ook voor ons welzijn en onze toekomst. Gezonde voeding, uit eigen bodem, is essentieel voor de gezondheid van een bevolking. Helaas zien we steeds meer boeren afhaken door verstikkende regelgeving, gebrek aan ondersteuning en een groeiend gevoel van onbegrip vanuit de politiek. Dit probleem werd de laatste jaren enkel maar groter en heeft geleid tot massale boerenprotesten in heel Europa. Voor deze acties had ik alle begrip en op mijn steun zullen de boeren ook de volgende jaren kunnen blijven rekenen.
Weg met het huidige stikstofakkoord
Het huidige stikstofakkoord moet volledig overboord gegooid worden. Boeren dicht bij ‘stikstofgevoelige’ natuurgebieden zullen volgens het voorgestelde stikstofbeleid weg moeten. Het gaat meestal om bedrijven die al generaties in de familie zijn met veel kennis van het gebied. Indien zij niet vrijwillig stoppen gaat de overheid bedrijven dwingen, terwijl onzeker is of de natuur hiervan profiteert. Het akkoord lijkt dan ook meer een verkapte vorm van omkoping met overheidsgeld om onze boeren te sussen en alzo ellenlange procedures te vermijden. Peperdure maatregelen voor het terugdringen van stikstof bieden geen oplossing voor het behoud van onze habitats. Het enige wat we met zekerheid kunnen zeggen, is dat deze maatregelen zullen leiden tot nog hogere prijzen in onze winkelkarren.
Er moet een nieuw akkoord komen dat gebaseerd is op nauwkeurige en betrouwbare gegevens, in combinatie met agro-advies van de landbouwers zelf. De overheid moet redelijke normen stellen zonder dat hierdoor ook maar één landbouwbedrijf gedwongen wordt te stoppen. De natuur heeft daarenboven stikstof nodig. Het is een belangrijk bestanddeel van bijvoorbeeld eiwitten en DNA en is dus een noodzakelijk element voor al het leven op aarde. De lucht om ons heen bestaat voor 79% uit stikstofgas (N2). Mensen en dieren kunnen dit niet gebruiken, maar planten wel. Dit wil echter niet zeggen dat we helemaal niet op moeten letten op de stikstofproductie. Een teveel aan stikstof kan effectief het evenwicht in de natuur verstoren omdat bepaalde planten dan sneller gaan groeien waardoor andere planten het moeilijker krijgen. Van alle ammoniak die wordt uitgestoten in ons land komt ongeveer 33% van de landbouw. Bedrijven daarentegen mogen vreemd genoeg meer stikstof uitstoten dan boeren. Dit is toch iets waar we ons vragen bij mogen stellen.
Innovatie als motor van vooruitgang
Boeren zijn ondernemers, en zoals elke onderneming hebben ze ruimte nodig om te innoveren en te groeien. Het is tijd om de landbouwsector te ondersteunen in plaats van tegen te werken. Dit betekent investeren in ontwikkelingen die duurzaamheid en efficiëntie bevorderen, en het wegnemen van barrières die innovatie belemmeren. Het is belangrijk om te noteren dat door voedselproductie in ons land af te bouwen, er elders meer zal geproduceerd moeten worden. Doordat de Vlaamse landbouw zeer efficiënt is, zal dat voor meer output zorgen op andere plaatsen. Daarbij komt ook nog het transport van deze voeding richting onze contreien. Wat we lokaal doen is altijd beter, ook voor onze planeet. Onze voedselproductie kort bij de gebruiker houden is van groot belang.
Realistische regelgeving en minder administratie
Een van de grootste struikelblokken voor boeren is de complexiteit en tegenstrijdigheid van wet- en regelgeving. Het is tijd om deze kluwen te ontwarren en te komen tot haalbare, eenduidige regels die rekening houden met de praktijk op het veld. De overheid dient realistische normen op te leggen zonder daarbij het voortbestaan van boerenbedrijven in gevaar te brengen.
Menselijkheid in Ruimtelijke Ordening
Naast technologische vooruitgang is ook een menselijke benadering van ruimtelijke ordening cruciaal. Boeren verdienen een stem in beslissingen die invloed hebben op hun bedrijf en leefomgeving. Het eigendomsrecht dient gerespecteerd te worden. Regelgeving rond bijvoorbeeld zonevreemd wonen moet worden herzien om absurditeiten te voorkomen. Vergunningsprocedures dienen efficiënter te verlopen, met een beperkt aantal ambtenaren en heldere, uniforme criteria.
Het is tijd voor een nieuwe koers in het landbouwbeleid. Een koers die ruimte biedt voor samenwerking en menselijkheid. Laat de boeren boeren. Onze boeren zijn de producenten van ons hoogstaand Belgisch voedsel. We hebben immers zeer veel boeren die zo biologisch mogelijk werken, respect hebben voor dierenwelzijn en gelukkig ook nog vaak de voorkeur geven aan niet-gemanipuleerd voedsel. Gezonde groenten, lekker fruit en een liefdevol behandeld dier, geproduceerd door een tevreden boer zal leiden tot een evenwichtigere, energetisch rijkere voeding. En dat resulteert in een gezondere bevolking.
Steven Arrazola de Oñate