Het belang van menselijke relaties in een steeds meer digitale wereld

‘Use it or lose it’. Het is een duidelijke maar onverbiddelijke natuurwet. Als we menselijke functies gaan aanvullen of vervangen door computerchips, dan zal het lichaam een automatische natuurlijke reactie in werking zetten en gaan denken dat we die menselijke functies niet meer nodig hebben. Doorheen de loop van enkele generaties zal, door het proces van epi-genetica, deze menselijke functie uitgeschakeld worden. De natuur verspilt immers geen energie aan functies die niet gebruikt worden.

We leven in een technologische wereld. Technologie is voor heel wat mensen boeiend. Andere mensen schrikt het af. Misschien terecht. Aan elke technologische ontwikkeling zijn immers voordelen en nadelen verbonden. De uitdaging voor de mensheid ligt erin om de voordelen te gebruiken en de nadelen te minimaliseren. De digitale evolutie vandaag gaat enorm snel. Er wordt gesproken van een vierde industriële revolutie. The Internet of Things streeft ernaar om elk elektronisch apparaat aan het internet te koppelen. Alles moet SMART worden. Het is een afkorting die in hoofdletters wordt geschreven en waarvan slechts weinig mensen de betekenis kennen: Self-Monitoring, Analysis and Reporting Technology. Het is een ‘smart’ (slimme) illusie van veiligheid en gerieflelijkheid, maar in realiteit is het ook een valkuil, waarbij de massa van het volk, als er niet bewust mee wordt omgegaan, in de aanvaarding van een digitale controle en toezicht gelokt wordt. Niet alleen Fysieke Drivers zoals 5G, zelfrijdende auto’s, camera’s en sensoren, drones maar ook steeds meer Biologische Drivers zoals apparaatjes die biometrische gegevens uitlezen en het inplanten van neurotechnische computerchips, vinden hun weg naar de ‘consument’. Want de echte drijfveer is nog altijd puur financieel en materieel gewin. Of jij als mens dat eigenlijk wil, wordt zelden nog gevraagd. Studies tonen aan dat de meeste gebruikers graag toegang geven tot bevindingen van hun smartwatches, fitness trackers en elektronische sensoren in ruil voor bescheiden voordelen: kortingen, entertainment of persoonlijke statistieken. Is het uit vrije wil of het niet kunnen weerstaan aan een verleiding?

Misschien is het tijd om eens een pauze in te bouwen en om het begrip Wel-Zijn te herdefiniëren? Welzijn is immers veel meer dan materieel welzijn. En welzijn en welvaart zijn twee verschillende begrippen. Materieel welzijn is kort van duur en vraagt altijd naar meer. Hoe lang geeft een nieuwe auto jou plezier? Hoe bevredigend is het voor jou om 1000 flessen wijn in je wijnkelder te hebben of om het vliegtuig te stappen, een weekje aan een snikheet strand te gaan liggen en je vol te eten aan een all you can eat buffet?

Er zijn nog andere vormen van welzijn en die krijgen veel te weinig aandacht: mentaal, emotioneel, spiritueel welzijn. Met andere woorden, wat is er nodig om Wel-te-zijn? Het antwoord is relatief eenvoudig, de evenwichtige combinatie van alle vormen van welzijn. En toch beseffen heel wat mensen dit niet meer en glijden ze af naar een burn-out en depressie.

Er schuilen enorme gevaren in onze technologische samenleving. Het gaat niet enkel om fysieke problemen als een gevolg van teveel elektromagnetische straling, waar steeds meer mensen aan lijden. Het grotere gevaar van onze samenleving vandaag is dat, onder het mom van technologische vooruitgang, creativiteit, diepe kennis en sociale vaardigheden ondermijnd worden. We glijden af naar gemakzucht in plaats van menselijke autonomie. Ondanks het feit dat er zoveel informatie beschikbaar is, leeft de meerderheid van de mensen in een kritieke vorm van onwetendheid. De smartphone geeft mensen misschien wel de indruk dat ze zelf beslissen over wat ze willen lezen en welke kennis ze willen vergaren, maar het is een feit dat de smartphone zowat de grootste destructieve verslaving is van onze tijd. De aandachtspan van een gemiddelde jongere bedraagt niet langer dan 12 seconden, waarna een nieuwe impuls gezocht wordt. Het is een zorgwekkende evolutie.

Dat wordt trouwens heel goed uitgelegd in de documentaire “The Social Dilemma”, waar ingenieurs van Silicon Valley uitleggen hoe ze met goede bedoelingen digitale toepassingen ontwikkelden, maar nu moeten vaststellen dat deze toepassingen de sociale en technische vaardigheden van de mensheid ondermijnen. Enkele voorbeelden:

Zelf met een fiets, auto of moto kunnen rijden is een technische vaardigheid. Je studeert de verkeersregels en je gebruikt je twee armen, twee benen en je brein om die vaardigheid in praktijd om te zetten en altijd te verbeteren. Het geeft je fysieke, mentale en emotionele bevrediging wat leidt tot een algemeen gevoel van welzijn. Je bent als mens immers in staat om een ingewikkelde machine te besturen. Trouwens, wie zit echt op zelfrijdende auto’s te wachten? Het wordt ons verkocht onder het mom van meer veiligheid, maar het is nog maar de vraag of dat wel waar is en of we echt onze veiligheid volledig willen toevertrouwen aan een machine?

Een gesprek met iemand voeren is een sociale vaardigheid. En dat is iets helemaal anders dan communiceren via een computerscherm. Je mening uiten als je tegenover iemand zit, riskeert een tegenreactie die je onmiddellijk fysiek raakt. Weinig mensen zullen in een persoonlijk gesprek tegen een ander mens zeggen: “jij bent een lelijk, dom mens”. Je riskeert meteen een reactie onder vorm van een blauw oog. Je mening uiten vanachter een computerscherm geeft je macht. Er is immers geen fysiek contact. Dezelfde uitspraak doen vanachter een computerscherm is wat narcisten, machiavellisten en andere gedragsgestoorde mensen die kicken op macht, gebruiken om stevig uit te halen en om mensen te raken. Zij kicken bovendien op het feit dat jij reageert. Het beste dat je dan ook kan doen is helemaal niet reageren.

Steeds meer gesprekken en vergaderingen voeren via digitale platforms, leidt automatisch tot een ‘afsterven’ van communicatievaardigheden, als een gevolg van het ‘Use it or Lose it’ principe van de natuur. En dat is een gevaarlijke evolutie die mogelijks de ondergang betekent van wat de echte betekenis is van het mens zijn en de pure mens als wezen. De mens riskeert geleidelijk vervangen te worden door een trans-humanistisch wezen waarbij de diepmenselijke waarden en vaardigheden verloren gaan.

We leven in een maatschappij van losgeslagen digitale chaos en niemand die de rem nog vindt. Artificiële Intelligentie (A.I.) lijkt op dat vlak een losgeslagen technologische tsunami. Het wordt verkocht als iets revolutionairs met oneindig veel potentieel, maar A.I. is niet de oplossing. A.I. bevat immers geen wijsheid en geen moraliteit. Met A.I. creëren we een niet-menselijke intelligentie die onvoorspelbaar is en op termijn oncontroleerbaar. Ingenieurs en ontwikkelaars staan niet genoeg stil bij wat het verschil is tussen A.I. en de mens. Als mens kunnen we moraliteit inbouwen in onze beslissingen. Een diep begrip van moraliteit, de principes met betrekking tot het onderscheid tussen GOED en FOUT gedrag, vormt de kern van het menselijk bestaan. Als mens kunnen wij een onderscheid maken tussen goed en fout. A.I. kan dat niet. A.I. is roekeloos. De mens zit op een gevaarlijke pad als hij het nadenken en beslissen overlaat aan machines. Als je als mens denkwerk of fysieke arbeid delegeert naar een ander mens, is er een vorm van inherent menselijk vertrouwen en iets wat mensen verbindt. Er is een mensdenkende hiërarchie aanwezig. Als je dat doet met machines, beslist de mens om zijn intelligentie ondergeschikt te stellen aan dat van robots. Hij delegeert het werk niet meer aan andere mensen, hij onderwerpt zich aan machines. De mens geeft daarmee de beslissingsmacht uit handen en laat zich overheersen. We staan daarmee op een punt in de geschiedenis dat nooit eerder is voorgekomen.

De mensheid staat daarmee voor een belangrijke keuze: Gaan we door met technologische ontwikkeling OF kiezen we om samen een nieuwe wereld te scheppen?

Wat is nodig om die keuze te kunnen maken? BEWUSTZIJN.

Het begint met het ervaren van wat jouw intuïtie je zegt, aangevuld met het vergaren van kennis en ondergedompeld in diepmenselijke verbindingen van respect, luisteren en het uitwisselen van ideeën. De linker en de rechter hersenhelft die constructief samenwerken, zonder dominantie; het mannelijke en het vrouwelijke dat in ieder mens aanwezig is, in harmonische balans. Bewustzijn heeft alles te maken met mens-zijn. Bewustzijn heeft ook te maken met moraliteitsbesef. Door met z’n allen meer bewust te zijn, creëren we een wereld die we willen. Maar we zullen er actief moeten aan werken. De foute evolutie negeren die we niet willen, ervan wegkijken, creëert immers nog meer van wat we niet willen. Ook dat is een universele wet.

In de HOPI traditie, bestaat er een overlevering die spreekt over de opdeling van de wereld in twee werelden. Het wordt 'The Two Paths' genoemd. Het staat gebeiteld in steen in Arizona, op een plaats 'Prophecy Rock' genoemd.

De eenvoudige tekening spreekt over het einde van een planetaire cyclus, waar we vandaag zijn, en waarbij wij als mensheid voor een belangrijke keuze staan: We MOETEN kiezen welk pad we willen gaan:

Het eerste pad is dat van verdere technologische ontwikkeling, dat destructief zal zijn als we er niet zorgvuldig mee omgaan. Als er misbruik wordt gemaakt van (foute) kennis in wetenschap en technologie of als de gemaakte keuzes geen respect meer hebben voor de echte waarden van de mensheid.

Het tweede pad is constructief en is het pad van ontwikkeling van bewustzijn, met respect voor het leven, voor de wetten van het Universum en van Moeder Aarde. In erkenning voor wie we als mens echt zijn, levende, spirituele zielen, in verbondenheid met elkaar.

Misschien staan we vandaag wel op dit moment in de geschiedenis? Misschien staan we vandaag op dit moment waar we met z’n allen die keuze moeten maken?

We zijn in een strijd verwikkeld om onze goddelijkheid als mens te behouden. We hebben als mens het potentieel in ons om onze menselijke capaciteiten te overstijgen als we het goddelijke potentieel in ons terugvinden en gebruiken. Het is de essentie van onze persoonlijke groei als mens. We kunnen enkel door machines gecontroleerd worden als we onze goddelijkheid afgeven en verliezen. En voor die uitdaging staan we vandaag.

Peter Van den Broucke