De afgelopen twee zondagen, had ik mijn aandacht gericht op één kwestie die geen plaats had gekregen in de media, maar naar mijn overtuiging wel enige aandacht verdiende. Vandaag echter, wil ik niet slechts één onderwerp bespreken. Ik wil graag terugblikken op diverse zaken die naar mijn mening relevant zijn. Uiteraard kan ik het niet nalaten om te beginnen met onze Minister van Justitie, Vincent Van Quickenborne (Open VLD). We hebben nu immers ook in Vlaanderen een Watergate-schandaal. Eerder deze maand, op 1 augustus om precies te zijn, vierde de minister zijn vijftigste verjaardag. Deze mijlpaal werd natuurlijk op gepaste wijze gevierd. Het feest werd echter uitgesteld tot het moment waarop enkele vooraanstaande gasten zoals Alexander De Croo en Christian Van Thillo ook aanwezig konden zijn. Op 14 augustus kwamen zij bijeen voor een 'mannen-only avond' bij Van Quickenborne thuis in Kortrijk, een gelegenheid voor een avond van mannelijke camaraderie. Vaatjes bier vloeiden, een bevriende kok maakte pita’s en de lokale dj zorgde voor dansbare hits. Of de herinneringen aan deze viering tegenwoordig nog zo positief zijn, is echter twijfelachtig. Afgelopen woensdag kwam immers naar buiten dat het parket een onderzoek naar opsporing is gestart als reactie op een aanklacht van smaad tegen de politie. In de vroege uren van een nacht, enigszins beneveld door alcohol of andere middelen waar deze gasten niet vies van zouden zijn, zouden drie gasten van de Minister van Justitie hun pipi hebben achtergelaten tegen de lege politiecombi die op de openbare weg geparkeerd stond ter beveiliging van zijn woning. En dat allemaal mooi in beeld gebracht door een politiecamera.
De klacht werd overigens ingediend door de lokale politie zelf, wat naar mijn mening duidt op hun langdurige frustratie omtrent het gedrag van onze minister. Deze agenten zijn namelijk zeer vertrouwd met zijn gedrag. Enerzijds is de reputatie van de minister vrijwel algemeen bekend in de regio Kortrijk, en anderzijds hebben deze agenten al geruime tijd de taak om zijn residentie en persoon te bewaken vanwege vermeende dreigingen vanuit het Nederlandse drugsmilieu. De agenten zijn zich ongetwijfeld bewust van het feit dat deze vermeende bedreigingen slechts een strategie waren om de populariteit van de minister te vergroten. Desalniettemin heeft het 'pipi-incident' opnieuw een deuk toegebracht aan zijn toch al niet al te glansrijke reputatie. Laten we nu eens nader bekijken hoe de media met deze kwestie zijn omgegaan. Voor het eerst vernam ik dit nieuws op woensdag terwijl ik onderweg naar huis was. Het werd op treffende wijze uitgelicht in het 18:00 uur journaal op Radio 1 waar het zelfs het belangrijkste nieuws was. Ik moet bekennen dat ik dit incident behoorlijk fascinerend vond, dus besloot ik vervolgens zowel het 19:00 uur journaal van VTM als van VRT te bekijken. Tot mijn verrassing kreeg het incident daar, een uur later, al helemaal geen aandacht meer. Het lijkt erop dat er enkele telefoontjes zijn gepleegd – wat natuurlijk niet onwaarschijnlijk is gezien zowel de premier als de topman van DPG Media aanwezig waren op het feestje.
Zelfs de krantenartikelen werden snel aangepast. Op woensdag stond er nog in een Vlaamse krant dat de minister er zelf op stond te kijken en andere bronnen lieten weten dat hij er ook nog om kon lachen. Echter, later werd dit aangepast en de boodschap veranderde naar een afstandelijke verklaring waarin de minister beweerde het incident niet te hebben gezien en hij veroordeelde het ook fel. Orwelliaans werden de artikelen herschreven. Interessant genoeg wordt in ons land toch nog steeds heftig gereageerd als het begrip 'regimepers' wordt gebruikt. De politievakbonden zijn echter meer dan gefrustreerd en hun reacties op Twitter waren bijzonder scherp. In hun tweets bestempelen ze de minister zonder aarzeling als een leugenaar, en ze richten ook volkomen terecht hun pijlen op zijn vriendenkring. Zoals Jezus van Nazareth ongeveer 2000 jaar geleden al zei: "Toon me je vrienden en ik zal je vertellen wie je bent." Gedurende maanden heeft de minister de politie als pispaal gebruikt, en voor de vakbonden is dit incident de druppel die de emmer doet overlopen.
Dit was echter niet het enige pipi-incident dat deze week kwam bovendrijven. Afgelopen vrijdag verschenen er diverse video’s waarin Theo Francken (N-VA) op een terras in Brussel zichtbaar onder invloed van alcohol verkeert, en nogal tumult veroorzaakt en zelfs agressief is. Zelfs Darya Safai (N-VA) die hem gans de avond vergezelde kon hem niet troosten noch kalmeren. Omstanders keken verbaasd naar de voormalige staatssecretaris van Asiel en Migratie. In een andere video zien we hem in een bloembak op straat urineren, omringd door toeschouwers die zich afvragen hoe het mogelijk is dat de bekende politicus zich zo gedraagt. Hij lijkt ver verwijderd van het besef van zijn omgeving. Ironisch genoeg behoort Franckens eigen partij, de N-VA, al jarenlang tot degenen die het wildplassen in onze hoofdstad aan de kaak stellen. Francken liet weten dat de beelden al dateren van ergens vorig jaar en dat hij ook maar een mens is. Uiteraard klopt dit, maar het is dan wel wat hypocriet dat hij het afgelopen jaar verschillende keren heeft uitgehaald naar anderen die hetzelfde doen in onze hoofdstad. Als politicus heb je een voorbeeldfunctie. Hopelijk zet dit hem aan het denken en doet hij wat aan zijn overmatig en geregeld problematisch drankgebruik. Interessanter dan de filmpjes was echter hoe de media hier op reageerde. Het was immers, niet toevallig, ’t Scheldt die de beelden als eerste naar buiten bracht. Nadien gingen de beelden viraal op sociale media en dan opeens vonden de MSM het nodig dit te brengen. De reguliere media brengt dus deze keer wel content die afkomstig is van het satirische ’t Scheldt. Ik stel me dan de vraag waarom dit wel wordt gebracht en andere zaken niet? Waarom werden de zaken over onze premier, zoals de skivakantie tijdens de lockdown naar Courchevel met het privévliegtuig van Christian Van Thillo of de sms’jes naar de Italiaanse pornoster, niet gebracht? Toen werd er door de pers beweerd dat ze privézaken niet brengen. Ook bij Conner Rousseau was het ’t Scheldt die als eerste durfde te berichten over de strafbare feiten die hij met minderjarigen zou gepleegd hebben. Eerst werd het afgedaan als leugens en toen er wel officieel meldingen en klachten volgden werd er aangehaald dat dit pas relevant is als Conner wordt veroordeeld. Werd Theo Francken veroordeeld voor het wildplassen? Neen en toch vonden gisteren alle Vlaamse kranten het nodig dit nieuws te brengen.
Er werd deze week overigens nog behoorlijk wat geplast in onze hoofdstad, niet in het minst in de omgeving van Brussel-Zuid en niet alleen op politiecombi’s, maar op alles dat beweegt en niet beweegt. Uiteraard kan ik niet nalaten te wijzen op de opvallende hypocrisie die onze hoogwaardigheidsbekleders deze week tentoonspreidden in reactie op ophef in de media omtrent de dramatische situatie in die omgeving waarin de wildplassers zeer actief zijn. Na talloze smeekbeden van buurtcomités vonden de media eindelijk de noodzaak om het probleem onder de aandacht te brengen. Zodra een kwestie de media haalt, voelen politici zich uiteraard verplicht om te reageren en te doen alsof ze het hoog in het vaandel dragen. Daarom liet de Minister van Binnenlandse Zaken, Annelies Verlinden (CD&V), vrijdag op Twitter luid van zich horen en beloofde ze ferm actie te ondernemen. Al geruime tijd doen verhalen de ronde over drugsoverlast en verstoring van de orde in de omgeving. Recente cijfers tonen aan dat er alleen al in het laatste kwartaal van vorig jaar 2200 criminele feiten zijn geregistreerd bij het Brusselse Zuidstation. Reizigers en buurtbewoners voelen zich onveilig en hebben herhaaldelijk alarm geslagen. Na dertig jaar van verloedering – ik herhaal, dertig jaar – weigert de minister langer passief toe te kijken hoe de toenemende onveiligheid het welzijn van reizigers en buurtbewoners schaadt. Een dag na deze uitspraak, gisteren dus, stuurde ze dan een politiemacht van ongeveer 200 agenten om het probleem aan te pakken. Daklozen en personen zonder geldige verblijfspapieren werden gecontroleerd op het Victor Hortaplein. Wie weigerde te vertrekken – en dat waren er ongeveer 65 – werd preventief vastgehouden en geboeid weggeleid. Vandaag zijn deze uiteraard allemaal terug vrijgelaten, wat had u gedacht? Ik ben er vrijwel zeker van dat binnen drie weken dit probleem geen media-aandacht meer zal krijgen en de illegale personen zullen dan gewoon doorgaan met wildplassen en andere activiteiten die de buurt terugbrengen naar de middeleeuwen. Onze politici pakken nooit een probleem grondig aan. Ze zijn volkomen onbekwaam als het aankomt op duurzame oplossingen. Ik vrees dat dit niet snel zal veranderen.
Wat deze week ook de aandacht van de media trok, was het feit dat Filip Dewinter, kopstuk bij Vlaams Belang, onderwerp is van een verzoek om opheffing van zijn parlementaire onschendbaarheid door het gerecht. Dit verzoek volgde op een verkeersovertreding in Zelzate, waarbij de politicus door een rood licht reed, vier seconden nadat het signaal veranderde. Zowel Dewinter zelf als het Gentse parket-generaal bevestigt deze aanvraag tot opheffing van de onschendbaarheid. Op vrijdag deelde Dewinter een foto van het proces-verbaal van de overtreding op Twitter en meldde: "Het Gentse parket vraagt om mijn parlementaire onschendbaarheid op te heffen omdat ik met 27 km/u door een rood licht ben gereden, zonder ongeval, zonder intoxicatie, zonder strafblad... niets! Na 42 jaar rijbewijs, sorry maar het kan gebeuren. Ondanks de hele procedure had een boete kunnen volstaan en veel kosten bespaard." Natuurlijk wil ik hier niet beweren dat het acceptabel is om een rood licht te negeren. Ik denk echter wel dat een boete ook een passende reactie had kunnen zijn. Als onze Minister van Justitie dezelfde overtreding had begaan, was dit waarschijnlijk ook op deze manier afgehandeld. Vincent heeft echter het voorrecht om zich te laten rijden door verschillende chauffeurs. Een tijdje terug, op een avond waar hij in zijn buurt op stap ging zonder chauffeur, werd hij echter door de politie gestopt om te blazen en hij blies ook positief. Heeft u toen ook een artikel in de krant zien verschijnen waar werd gevraagd om zijn onschendbaarheid op te heffen? Uiteraard niet. Dat incident is immers netjes onder de mat geveegd. Wat mij daarnaast blijft treffen is dat de media zo gretig lijken te zijn om figuren zoals Filip Dewinter aan de schandpaal te nagelen, terwijl ze opvallend stil blijven over het socialistische kopstuk Conner Rousseau. Als de media hun rol wat beter zouden vervullen, zouden ze nu moeten weten én moeten rapporteren dat er niet slechts één klacht en twee meldingen zijn, maar dat er momenteel meerdere arrondissementen betrokken zijn bij de behandeling van klachten en meldingen. Heeft iemand ooit een roep gehoord om de parlementaire onschendbaarheid van Conner op te heffen? Uiteraard niet.
Het is alleszins heel opvallend dat sommige gebeurtenissen door onze media snel worden uitvergroot en anderen in de schaduw blijven. Het lijkt erop dat media-aandacht niet altijd evenredig verdeeld is en soms wordt beïnvloed door factoren buiten het directe belang van een zaak. Hierbij doet zich het intrigerende fenomeen voor waarin de aandacht van de media wordt gestuurd door invloeden die verder reiken dan alleen de relevantie of nieuwswaardigheid van een gebeurtenis. Dit roept vragen op over de verantwoordelijkheid van de media om een evenwichtig en volledig beeld te bieden, zonder vooroordelen of selectieve behandeling. Onze politieke leiders en besluitvormers dragen een grote verantwoordelijkheid om zich in lijn met hun ambt te gedragen en een voorbeeld te stellen. Het gedrag van politici en de consequenties daarvan kunnen niet alleen de perceptie van het publiek beïnvloeden, maar ook de integriteit van onze politieke instellingen. Het is essentieel dat politieke verantwoordelijkheid hand in hand gaat met integriteit en ethisch leiderschap. Sommige politici hebben duidelijk nog veel werk voor de boeg. In deze tijd waarin informatie onmiddellijk beschikbaar is en nieuws snel wordt verspreid, is het van cruciaal belang dat de media een eerlijke en uitgebalanceerde verslaggeving leveren. Het vermogen om het publiek te informeren en te betrekken bij belangrijke kwesties is een krachtige tool, en het is van vitaal belang deze op verantwoorde wijze te gebruiken. Als we streven naar een gezonde democratie en goed geïnformeerde burgers, moeten zowel politici als media hun verantwoordelijkheden serieus nemen en met integriteit handelen. Zolang ik vind dat dit niet voldoende gebeurt zal ik geregeld op zondag met een kritische terugblik van de afgelopen week blijven komen.
Steven Arrazola de Oñate