De afgelopen decennia keken we vanuit Vlaanderen vaak naar Nederland als gidsland. Uiteraard is geen enkel land ter wereld perfect, en Nederland is geen uitzondering, maar vaak presteerden ze op bijna elk gebied beter dan wij in België. Enkele jaren geleden, toen ik mezelf nog een volbloed liberaal durfde te noemen, bewonderde ik premier Mark Rutte enorm. In tegenstelling tot onze leiders slaagde hij erin begrotingsoverschotten te behalen, zelfs als het economisch minder goed ging. In België hadden we zelfs vrij grote tekorten als het economisch wel goed ging. Moedige en noodzakelijke beslissingen werden door ons niet genomen, terwijl de nuchtere en zuinige Nederlanders dat wel deden.
Echter, de afgelopen jaren is onder premier Mark Rutte zowat alles verkeerd gegaan. Zijn juiste liberale en pragmatische aanpak leek volledig verdwenen. Ten eerste kreeg het economische imago van Nederland een flinke klap toen zowel het hoofdkantoor van de voedingsgigant Unilever als dat van Shell naar het Verenigd Koninkrijk verhuisde. Hoewel dit werd gerechtvaardigd door te beweren dat deze oliereus de oude economie vertegenwoordigde en niemand er nog iets aan had, deed het pijn om te zien dat Shell niet langer 'Royal Dutch' was. Het werd echter nog pijnlijker toen ongeveer twee jaar geleden misdaadjournalist Peter R. de Vries werd vermoord. Er was wellicht een verband met zijn onderzoek naar de criminele onderwereld. Onder de alarmerende titel 'Käse, Koks und Killer' beschreef het Duitse tijdschrift Der Spiegel Nederland als een narcostaat. Helaas zijn moorden op prominente personen in het land niet ongewoon. In 2002 werd politicus Pim Fortuyn vermoord, twee jaar later werd opiniemaker Theo van Gogh vermoord. PVV-leider Geert Wilders moet dag en nacht worden bewaakt uit angst voor een aanslag.
Naar mijn mening begon de neergang van de Nederlandse regering vooral met de Toeslagenaffaire uit 2019, die in de Vlaamse media nauwelijks aandacht kreeg. Ongeveer 26.000 ouders werden ten onrechte beschuldigd van het onterecht ontvangen van te veel kinderbijslag. De Belastingdienst ging er zonder enig bewijs van uit dat dit opzettelijke fraude was en eiste onmiddellijke terugbetaling, ongeacht het inkomen van de betrokkenen. Dit had verwoestende financiële gevolgen, vooral voor gezinnen met lagere inkomens. De schade aan de reputatie was even erg, waarbij sommige ‘verdachten’ zelfs hun ouderlijke rechten verloren. Als gevolg van deze affaire trad het kabinet Rutte III zelfs af.
Naar mijn mening was het meest schadelijke van Rutte echter nog in aantocht. Tijdens de coronacrisis ging het helemaal mis. Rutte begon aanvankelijk redelijk nuchter, en in 2020 bleef in Nederland alles veel langer open dan in ons land. Terwijl wij in het najaar van 2020 bijna volledig in lockdown waren, konden onze vriendelijke noorderburen nog steeds naar cafés en kappers gaan. Maar enkele maanden later maakte Nederland een plotselinge draai en werden ze zelfs strenger dan België. Dit leidde twee winters geleden tot een invasie van Nederlanders die naar Antwerpen kwamen om te winkelen en op restaurant te gaan omdat bij ons alles open was, terwijl zij plotseling in bijna volledige lockdown zaten. Veel Nederlanders waren toen terecht verbolgen.
Ook in het stikstofdossier was Nederland het Europees land dat het verst ging. Ze volgden volledig onwetenschappelijke modellen, waardoor duizenden boeren dreigden hun bedrijf te moeten opgeven. Gelukkig kwam er een ongekend krachtig protest van de boeren, en de hele wereld stond aan hun zijde tijdens hun strijd. In de Nederlandse media werden ze echter vaak afgeschilderd als onverantwoordelijke relschoppers die geen respect hadden voor het milieu. De politici waren tevreden dat de media, zoals altijd, trouw het heersende verhaal bleven vertellen.
Dit jaar echter, in maart om precies te zijn, gaf de bevolking een zeer duidelijk signaal. Tijdens de verkiezingen werden nieuwe provincieraden gekozen voor de Provinciale Staten en waterschappen. Deze verkiezingen hadden ook indirect invloed op de samenstelling van de Eerste Kamer, aangezien de provincieraden later de leden voor de Eerste Kamer selecteren. Peilingen voorafgaand aan de verkiezingen lieten zien dat de BoerBurgerBeweging (BBB), geleid door Caroline van der Plas, een nieuwe partij die opkomt voor het platteland, het goed zou doen. De partij wist uit het niets 15 van de 75 zetels in de Eerste Kamer te veroveren. In de Eerste Kamer werd de partij uitgesproken de grootste fractie. De andere partijen kwamen niet eens in de buurt. Dit was een ongekende prestatie, en persoonlijk vond ik dit zeer hoopgevend. Niet veel later viel het kabinet Rutte, waardoor er nu vervroegde Tweede Kamerverkiezingen gepland zijn op 22 november 2023.
Wat er zich de afgelopen weken heeft voltrokken, acht ik bijzonder fascinerend. In de eerste plaats is daar Pieter Omtzigt, vermoedelijk de meest invloedrijke politicus in heel Nederland. Het was overigens deze man die in 2019 samen met Renske Leijten van de uiterst linkse Socialistische Partij de schokkende Toeslagenaffaire aan het licht bracht. Dit bracht hem echter niet in de gunst van de zittende machtshebbers, en achter de schermen werden verschillende pogingen ondernomen om zijn reputatie te schaden. Deze spanningen liepen zo hoog op dat hij uiteindelijk zijn eigen partij, het christendemocratische CDA, waarvan we in Vlaanderen vooral de dolgedraaide Hugo de Jonge kennen, verliet. Omtzigt ging verder als onafhankelijk parlementslid en won de laatste jaren alleen maar aan populariteit. Dit was mede te danken aan zijn moedige pleidooi in december 2021 om de oversterfte in Nederland te onderzoeken. Hij durfde openlijk te vragen in hoeverre de coronavaccins kunnen bijdragen aan een verhoogde mortaliteit. Deze zomer wilde de Nederlandse regering het onderzoek naar de fouten tijdens de coronacrisis uitstellen, maar Pieter Omtzigt noemde dit terecht een schande en benadrukte dat vertraging kon leiden tot het verdwijnen van bewijsmateriaal en documenten. Hij is zich dus zeer bewust van het onwetenschappelijke handelen van de Nederlandse regering en wil zeer terecht voorkomen dat dit opnieuw gebeurt.
Twee weken geleden bracht deze uiterst dappere politicus het nieuws naar buiten dat hij deelneemt aan de verkiezingen met een nieuwe partij: Nieuw Sociaal Contract. Uit de eerste peilingen blijkt dat hij veruit de grootste partij in de Tweede Kamer zou worden, terwijl de partij waar hij eerder lid van was bijna volledig van de kaart zou verdwijnen. Het is dus overduidelijk dat de Nederlanders genoeg hebben van de, stilaan toch, criminele bende van Mark Rutte.
Deze week vond er nog iets plaats dat naar mijn mening minstens zo boeiend is. Het betreft een andere opmerkelijke Nederlandse politica, Mona Keijzer. Tot vorige maand maakte ook zij deel uit van het CDA. Tussen 2017 en 2021 bekleedde ze de functie van staatssecretaris van Economische Zaken. In september 2021 werd ze echter door Mark Rutte ontslagen omdat ze openlijk kritiek uitte op het gebruik van het coronatoegangsbewijs. Ze had bedenkingen bij het gebruik van QR-codes, wat de Nederlandse premier niet beviel. Ze liet zich echter niet uit het veld slaan en enkele maanden later initieerde ze een indrukwekkend project: ze lanceerde de petitie 'Onverdeeld Open,' waarin ze opriep tot een einde van deze als totalitair ervaren maatregel. De petitie groeide in korte tijd uit tot de meest ondertekende petitie ooit in Nederland, met bijna 1 miljoen handtekeningen van Nederlanders die hun steun uitspraken. Niet veel later verdween de omstreden QR-code definitief. Vrijdag bracht plotseling en onverwacht nieuws. De BBB kondigde aan dat de uiterst populaire politica hun kandidaat wordt voor het premierschap. Een peiling de volgende dag liet meteen zien dat de Nederlandse bevolking hier zeer positief op reageerde, aangezien de partij in één klap steeg van 14 naar 18 zetels, als er gisteren verkiezingen waren gehouden.
Natuurlijk, deze peilingen zijn slechts momentopnames en in de komende maanden kan er nog van alles gebeuren, maar de opkomende trend lijkt vooralsnog buitengewoon duidelijk te zijn. De Nederlanders lijken hun ongenoegen over de huidige gang van zaken steeds duidelijker te uiten, en dit zou wel eens het pad kunnen effenen voor een nieuwe vorm van politiek die echt luistert naar de stem van het volk, naar hun gevoelens en verlangens. Pieter Omtzigt en Mona Keijzer genieten momenteel een enorme populariteit, ze zijn liberaler dan de partij van de premier zelfs zonder het label 'liberaal' op hun voorhoofd. Dit brengt een hoopvolle ontwikkeling met zich mee. Ik hoop van harte dat Nederland terugkeert naar de gidsrol waar ik jarenlang naar opkeek, waarin eerlijkheid, verantwoordelijkheid en democratie de boventoon voeren. Het is te hopen dat deze verschuiving in Nederland ook inspirerend kan zijn voor andere landen, zoals het onze. Het lijkt voor vele Belgen met gezond verstand overduidelijk dat een coalitie vergelijkbaar met de huidige, met de als totalitair ervaren premier Alexander De Croo, een potentieel rampscenario voor ons land zou kunnen betekenen. Het is dan ook mijn wens dat we kunnen leren van deze ontwikkelingen bij onze sympathieke noorderburen en naar een politieke koers gaan waarin de stem van het volk centraal staat en waarin we streven naar een gezamenlijke toekomst gebaseerd op respect voor diversiteit en democratische waarden.
Steven Arrazola de Oñate