Nu we op het eind van vorig artikel beland zijn bij toxiciteit, wil ik daar even op doorgaan, met wat volgens mij het meest hallucinante gevaar betekent voor de volksgezondheid.
Kent u het verhaal van PFOS in Zwijndrecht?
Ik ben afkomstig van de kanaalzone Gent-Terneuzen, en daar kenden ze PFAS, Asbesta (asbest-fabriek tegen Gent) en natuurlijk hadden we daar aan fijn stof ook niet tekort.
Je had zware industrie in de buurt, waaronder Sidmar, nu Arcelor Mittal.
Nu zou je denken: na alle schandaal-dossiers die er al zijn geweest hebben we toch iets bijgeleerd. Maar nee hoor, het volgende dient zich aan, en wel door de wieken van de windturbines. Er is al sprake van het asbest-schandaal van de 21e eeuw. Hoe zit dat?
Het meest voorkomende technische probleem van wieken blijkt de slijtage te zijn. Dat is logisch. Iets wat je gebruikt verslijt nu eenmaal. De vleugels worden ruw, als gevolg van erosie, door regen en wind, sneeuw en hagel, … Hierdoor neemt de luchtweerstand toe en zakt het rendement met een kwart. Maar er is nog meer aan de hand.
Elke wiek verliest jaarlijks ongeveer 60kg aan gewicht. 60kg fijn stof, dat zomaar in de lucht wordt geslingerd. Dus per turbine - en er zijn er ondertussen al massaal veel - 180 kg per jaar ! En waaruit bestaat dat stof? Uit glas- en koolstofvezels en epoxyharsen.
Die laatste worden gefabriceerd door twee componenten met elkaar te laten polymeriseren (= samenvoegen van kleine moleculen tot een lange keten of polymeer), waaronder Bisfenol A (BPA).
En nu komt het: Bisfenol A is een zeer giftige, synthetische, organische verbinding, die, indien ze als fijnstof wordt opgenomen, zeer sterk hormoonverstorende eigenschappen heeft. Deze stof heeft effecten op de voortplanting, de stofwisseling, het immuunsysteem en de ontwikkeling van kinderen. Al in 2012 waarschuwde de WHO voor de mogelijk kankerverwekkende eigenschappen. Ze schrijven daarover :
“Recent zijn er aanwijzingen gevonden dat “BPA al bij lage blootstelling mogelijk een schadelijk effect kan hebben op het immuunsysteem van ongeboren en jonge kinderen. Daardoor hebben kinderen meer kans om voedselintoleranties te ontwikkelen en kunnen ze gevoeliger worden voor infectieziekten.” Oeps.
Naast ernstige genetische schade - over meerdere generaties - riskeren we tevens onherstelbare schade toe te brengen aan het hele milieu, zowel op het land als op zee. Via verontreiniging van grondwater en waterlopen en vergiftiging van het zeeleven, waarbij jongere organismen veel meer blijken te worden aangetast, dan de oudere leden van hun soort. Dus het verhaal wordt al alarmerend. Heeft u daar trouwens al iets van gehoord?
Ik zeg zo maar iets: in de media, onze objectief informerende openbare omroep, Pano …
De zeer kleine fragmenten komen niet van de intacte wiek, maar, zoals ik al schreef, door erosie. Tien gram zuiver, niet gepolymeriseerd bisfenol A, per jaar, per windturbine. Als één gram bisfenol A in het water van een stuwdam terechtkomt, wordt 10 miljoen liter water onbruikbaar. Volgens de cijfers die ik vond bedraagt de jaarlijkse wereldwijde productie van bisfenol A, ongeveer 2 miljard kilogram. Dit neemt uiteraard, gezien de huidige windturbine-rage, zienderogen toe. Oostende Fort Napoleon weet je nog?
Dit alles is publieke informatie, gekend door zowel de windindustrie, als de beleidsmensen. Het artikel, verschenen in de Australische spectator, spreekt dan ook terecht van “Poisoning people to save the planet”. Mensen vergiftigen om de planeet te redden.
Ook op de site van het Nederlands Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu vond ik deze informatie (2014) :
"Bisfenol A heeft mogelijk effecten op bv. de voortplanting en ontwikkeling, de stofwisseling en het immuunsysteem. Deze effecten zouden al kunnen optreden als je hele kleine hoeveelheden BPA binnen krijgt.”
Maar ik vond het wel verbazingwekkend dat ook hier de waarheid geweld werd aangedaan door gerichte censuur. In hun info over gebruik, vind ik :
“BPA wordt gebruikt in verschillende soorten plastics, voornamelijk polycarbonaat (PC), plastic en epoxy producten. Deze plastics worden toegepast in bijvoorbeeld bouwmaterialen, elektronica, PC plastic flessen, verpakkingsmateriaal, implantaten, connectoren voor infuussets en speelgoed. Daarnaast wordt BPA gebruikt als basis voor onder meer epoxyverven en lijmen, in inkt en bijvoorbeeld in kassabonnen.”
MAAR NERGENS IETS OVER WINDMOLENS !!!
Ook een diepgaand artikel met interessante links is dit :
https://stopthesethings.com/2022/09/03/toxic-blade-time-bomb-new-study-exposes-scale-of-wind-industrys-poisonous-plastics-legacy/
————
In de uitspraak van het 3M dossier in Zwijndrecht, gaf het argument ‘overmatige burenhinder’ de doorslag. Om daarvan te kunnen spreken moet er, naast ‘nabuurschap’, ook sprake zijn van "een bovenmatige hinder die toerekenbaar is aan de buur." Eenvoudig gezegd: de hinder moet buitenproportioneel zijn, dus niet wat je van een normale buur mag verwachten. Dit lijkt me ook het geval, als je een windturbine in je buurt hebt draaien. Men heeft het hierbij over lichamelijke schade, waardevermindering van vastgoed en lucht-, bodem- en waterverontreiniging (Bisfenol A waait behoorlijk ver uit). Na het lezen van wat volgt, lijkt het me sterk, als u het nog verder durft opnemen voor windmolens.
Een substantieel deel van de omwonenden van windturbines rapporteert wereldwijd identieke klachten: chronische slaapproblemen, hoofdpijn, effecten op het binnenoor, duizeligheid, tinnitus, vertigo, visusklachten, luchtwegproblemen, tachycardie (snelle hartslag), prikkelbaarheid, concentratie- en geheugenproblemen, desoriëntatie, en angstgevoelens samengaand met de sensatie van inwendige pulsaties of trillingen zowel slapend als in wakkere toestand. Men spreekt trouwens al van het ‘Wind Turbine Syndroom'.
Het lijkt wel een bijsluiter voor geneesmiddelen. Alleen word je er niet eens beter van.
Als mogelijke oorzaken wordt gedacht aan het – deels hoorbare – geluid van turbines, de vibraties die voelbaar zijn, de slagschaduw op woningen, de (knipperende) lichten op de turbines en de visuele impact.
Wat de kinderen betreft waarschuwt men voor effecten van slaapstoornissen op hun hersenontwikkeling. Verlies van geheugenfunctie, stagnerende cognitieve vermogens, toename van gedragsproblemen en verminderd welbevinden. Tenslotte is verstoorde slaap bij kinderen geassocieerd met overgewicht en metabole ontregeling.
Geluidsoverlast veroorzaakt door windturbines wordt ongeveer even hinderlijk ervaren als geluidsoverlast door vliegverkeer en 3 maal hinderlijker dan weg- en railverkeer bij een vergelijkbaar geluidsniveau. Verder worden ook misselijkheid, braken en darmkrampen gerapporteerd. Meer daarover kan u lezen in dit artikel, maar na het lijstje hierboven denk ik dat dat niet meer hoeft, en u er genoeg van heeft/weet.
En moest u denken, ik woon toch lekker landschappelijk, dat vertaalt zich allicht wel in de blijvende waarde van mijn huis, met of zonder toren ernaast.
Alweer mis: de waarde van uw woning kan even vlug dalen, als de exploitanten er aan verdienen. Zo werkt het nu eenmaal.
————
Terwijl beleidsmensen hun lobbynetwerk verder uitbouwen, en doen alsof er niets aan de hand is, zakt bij de exploitanten van windmolenparken het enthousiasme trouwens ver onder nul. Dat is trouwens niet het enige dat zakt, ook de beurs-aandelen krijgen geregeld flinke klappen. De Deense en Duitse fabrikanten van windmolens kampen met zware financiële problemen.
De investeringen zijn waanzinnig hoog, het verwachte rendement wordt nergens gehaald en ze kunnen enkel overleven dankzij subsidies en fiscale voordelen.
Uit een onderzoek van de University of Edinburgh blijkt dat turbines niet de beloofde 25 tot 30 jaar meegaan, maar al na een jaar of 15 moeten worden vervangen, omdat er daarna meer geld in gaat, dan eruit komt. Door slijtage daalt namelijk de load factor - het deel van de tijd dat een windmolen stroom levert - heel snel. Engelse windmolens leverden gedurende het eerste jaar 24 procent van de tijd stroom, maar na tien jaar was dat nog maar 15 procent. Deense offshore-parken zakten zelfs van 39 naar 15 procent.
Want dat is de bittere realiteit: windmolens draaien niet op wind, maar op subsidies.
Die waanzinnig oplopende kosten worden doorgerekend aan mensen die daar helemaal niet om hebben gevraagd en die daar ook niets aan verdienen. We zijn bedrogen en generaties na ons zullen er vele malen voor betalen.
Voor de exploitanten komt het doembeeld dichterbij van vervanging van materiaal en door de enorme zeldzaamheid van de aardmetalen is de concurrentie om die aan te kopen bikkelhard. De prijzen swingen de pan uit. China lacht in zijn vuistje. Als de bron droog komt te staan, zoeken de investeerders de uitgang.
Ze willen het liefst, zo vlug mogelijk, het zinkende schip verlaten. De familie Colruyt, die zowat de helft van alle windmolens op de Noordzee bezat, verkocht, in maart 2023, ( een deel van ?) zijn windmolenparken, voor 1,55 miljard euro aan een Japanse groep. Omwille van het financieel risico. De vraagprijs was, naar ik las, 2 miljard. Een teken aan de wand? Eens de domino’s beginnen te vallen, kan het vlug gaan.
Ik las laatst, dat de bouw van het eerste windmolenpark van de Prinses Elisabeth-zone uitgesteld werd. Dan begrijp ik al helemaal niets meer van de Oostende-deal. Je kan je als overheid niet blijven verstoppen achter foute rekenmodellen over windturbine-prestaties. Let op mijn woorden: de participatie van particulieren is niet veraf. Die kunnen dan weer de put vullen ( * zie postscriptum ). Maar eens moet het uitkomen, en voor het eerst in de geschiedenis geeft ook een regeringsinstantie, Ierland, dat toe.
Met wind- en zonne-energie neemt ook de instabiliteit van de energie-infrastructuur sterk toe. Dat was te verwachten. Daar moest je zelfs niet voor naar school gaan.
Maar ook op de straat spat de groene zeepbel uiteen. Het Ventilus-dossier heeft de ogen van de mensen geopend. En dan weten ze nog niets af van het giftige Bisfenol en het broeikasgas SF6.
Waar zijn we ondertussen beland, dat zelfs mijn bijna honderdjarige moeder, om de winter door te komen een extra trui moest aantrekken om het leefbaar te houden. Vroeger kon ze nog naast de kachel zitten, gestookt met hout, waar mijn vader zelf in voorzag. Alles wat was opgebouwd aan comfort, is vervangen door elektronica. We zijn er duidelijk op vooruit gegaan. Nee, ik wil niet terug naar ‘the good old days’, want zo goed waren die ook niet, maar het voelde toch prettiger aan dan nu. Zelfs in de klas, vroeger met kachelbuis en kolen. Nu zitten de kinderen met een dikke pull aan. We noemen dat dan met een gezellig woord ‘dikke-truiendag’. Alles over-geïsoleerd, zodat nu zelfs de ramen open moeten, voor wat frisse lucht, of om toch nog wat te kunnen ventileren, voor welke reden dan ook.
Waar zijn we beland? Kan iemand deze waanzin (nog) stoppen?
Het wordt tijd om de verantwoordelijke politiekers, de windmakers, - Eurocommissaris Frans Timmermans en Tinne Van der Straeten op kop - én de groene bureaucraten en ngo’s, voor een eerlijk (!) gerecht te dagen, omdat ze het toestonden en bewerkstelligden, dat de bestaande (milieu)wetgeving werd genegeerd of lichtzinnig aangepast. Kunnen zij nog in de spiegel kijken of hebben ze ook daar hun eigenbeeld geruild voor veel wind en weinig regen. Het wordt tijd dat exploitanten worden verplicht de terreinen terug in hun oorspronkelijke staat te herstellen, en verplicht worden de ondertussen met bisfenol A vervuilde grond te saneren. Er is werk aan de winkel.
Wordt het niet stilaan tijd dat we stoppen met voor alles een carte blanche te geven aan het beleid? De vrijbrieven raken stilaan op in dit, en al die andere waanzinnige dossiers. Inbreuken op de milieuzorgplicht worden normaal gezien strafrechtelijk vervolgd, en dat is met de activistische rechters waarschijnlijk wel te hoog gegrepen. Maar misschien is het een goed idee om, na de "David versus Goliath” uitspraak van de vrederechter tegen chemiereus 3M (16 mei 2023), ook de kaart “burenhinder” te trekken, en dan lukt het misschien wél. Ook Bisfenol A zal uitmonden in een buitenproportionele schade voor de gezondheid van iedereen. Ik mag hopen dat iedereen zich dit ondertussen toch realiseert.
Op het eind van dit artikel besef ik best: ‘wat een deprimerend verhaal’. De fascinerende vraag is nu natuurlijk wel: wat nu? Een systeem dat niets opbrengt voor de natuur of het klimaat, nefast is voor het milieu en de leefomgeving, ziekmakend, dodelijk zelfs, met geopolitieke implicaties, niet renderend en alleen maar onbetaalbaar…
Ondertussen is dit waanzinnig verhaal al zo ver opgeschoven, windmolens, zonnepanelen, elektrische wagens, we kijken er al niet meer van op.
En toch zag ik in februari ’23 een lichtpuntje, toen Greta Thunberg - nog wel - het opnam voor de plaatselijke bevolking van Lapland. Ze ging aan de kant staan van het Sami-volk, dat, door een soort ‘kolonialisme’, zoals zij het noemde, dreigde in verdrukking te komen, door de bouw van 151 turbines in twee Noorse windmolenparken. Greta zegt daarover: “Een klimaattransitie die mensenrechten schendt, is die naam niet waardig.”
Komt er dan toch, uiteindelijk, wat tegenwind?
Post scriptum
* Dit stukje was volledig af, toen ik in de krant de volgende passage tegenkwam in een artikel van Lode Goukens in Doorbraak - 8 mei 2023 : “De bedoeling is dat industriële klanten en burgercoöperaties participeren in die parken. Zo leggen ze na decennia van subsidies via de stroomfacturen van de burgers ook het ondernemersrisico bij die burgers. Die mogen dan als aandeelhouders in ruil voor langetermijncontracten voor stroomleveringen het kapitaal leveren voor onderhoud en herstellingen.” Ik krijg nog vlugger gelijk dan ik dacht.
* En een tweede, vers van de pers, bericht (14 mei 2023) was dit: “Tinne Van der Straeten keurt verdubbeling nettarieven goed. … Elia - een beursgenoteerd bedrijf waarvan de meerderheid in handen is van de gemeentelijke holdings en Fernand Huts - mag de miljardeninvesteringen, nodig om de energietransitie in goede banen te leiden (lees: windenergie op zee), doorrekenen aan de eindverbruikers. https://doorbraak.be/tinne-van-der-straeten-keurt-verdubbeling-nettarieven-goed/". De minister legt de bezwaren door de bedrijfswereld, consumentenorganisaties en zelfs de federale regulator CREG gewoon naast zich neer. Zei u iets over misbruik van vrijbrieven aan het beleid? Moeten we nog verder gaan in dit ecototalitarisme? Ze plassen niet alleen tegen de wind in. Ze nemen ons gewoon als pispaal.
Luk Adang
