Waarom mag u van de klimaatprofeten niet weten dat het ooit op aarde veel warmer was dan vandaag?

Vorige week schreef ik hier mijn eerste korte artikel over de opgeklopte angst veroorzaakt door klimaatprofeten en gezien de talrijke reacties, zowel positief als negatief, wilde ik niet al te lang wachten met het vervolg. Vandaag zou ik dieper willen ingaan op de temperatuur en de evolutie hiervan op een heel lange termijn. Tegenwoordig is de gemiddelde temperatuur op aarde 14 à 15 graden Celsius. Dat is inderdaad geen ideale temperatuur om met een gin-tonic aan het zwembad te liggen. Je zou dan toch bijna willen dat die klimaatpriesters gelijk krijgen? Uiteraard is dit een klein mopje, u begrijpt heus wel dat het hier om de gemiddelde temperatuur gaat. Vandaag ga ik jullie uitleggen dat deze gemiddelde temperatuur op onze aarde ooit hoger, veel hoger is geweest. Deze is zelfs zo significant hoger geweest dat het totaal lachwekkend is dat we nu zouden moeten panikeren. Het klimaatakkoord van Parijs uit 2015 wordt ronduit belachelijk als je alles in een historisch perspectief gaat plaatsen. In deze wereldwijde overeenkomst van de Verenigde Naties ondertekend door vrijwel alle landen ter wereld werden vrijwillige afspraken gemaakt om de opwarming van de aarde af te remmen door de uitstoot van broeikasgassen terug te dringen. Het doel is om de opwarming wereldwijd gemiddeld tot ruim beneden de 2°C te beperken ten opzichte van de gemiddelde temperatuur op aarde voor de industriële revolutie. In deze tekst ga ik het voorlopig nog niet hebben over de rol van CO2, daar kom ik in de volgende teksten uiteraard wel zeer uitgebreid op terug. Laat ons eens samen even de geschiedenis induiken.

Op de website van de VRT konden we op maandag 17 augustus 2020 bovenstaande krantenkop lezen. Nooit eerder werd het volgens de journalisten op aarde ergens zo warm als in de Amerikaanse staat Californië. In Death Valley werd toen een temperatuur van 54,4 graden Celsius (130 graden Fahrenheit) gemeten. Een record, volgens deskundigen. Een klein jaar later, op 10 juli 2021, gebeurde exact hetzelfde en volgens andere journalisten was het toen opnieuw de warmste dag ooit. Wat journalisten eigenlijk liever niet brengen is dat de hoogste temperatuur op aarde eerder ook in Death Valley werd gemeten. Dat was al in 1913 toen het op 10 juli 56,7 graden werd. Maar de betrouwbaarheid van die oude metingen wordt tegenwoordig in twijfel getrokken, het past natuurlijk niet in het narratief dat het enkel de laatste jaren ontzettend warm kan zijn dus vond men het beter om zoals George Orwell het ons geleerd heeft de geschiedenis wat te herschrijven. Binnen een paar jaar gaan we dus nergens nog lezen over de meting van 1913, toch niet als we het ministerie van Waarheid hun gangetje laten gaan.

Als we de geschiedenis induiken moeten we misschien eerst eens kijken naar het moment waarop we eigenlijk temperatuur konden meten. Al duizenden jaren is het geprobeerd dit te kunnen bepalen, maar het is eigenlijk pas echt voor de eerste gelukt in de 18de eeuw dankzij een slimme uitvinding van de Deense astronoom Ole Rømer. Hij gaf de thermoscoop in 1701 een schaal met het vries- en kookpunt van water als richtpunten. Op basis hiervan ontwikkelde de Duitse natuurkundige Gabriel Daniel Fahrenheit in 1714 de eerste betrouwbare thermometer. Het was echter nadien nog wachten tot ergens halverwege de 19de eeuw dat temperatuurmetingen zo betrouwbaar werden dat ze konden worden vergeleken. Het is dus pas sinds ongeveer 1850 dat we relatief betrouwbaar temperatuur kunnen meten en vanaf circa 1880 waren er wereldwijd genoeg weerstations dat wetenschappers een overzicht kregen van de mondiale temperatuur. Daardoor gaat het onderzoek van de opwarming van de aarde vaak uit van weerdata vanaf de jaren 1880.

Het interessante is eigenlijk dat we net op dat moment het einde van een Kleine IJstijd kennen. Klimaatexperten weten dit zeer goed, maar verzwijgen dit liever want als iedereen dit zou begrijpen dan wordt het veel lastiger om ons bang te maken. De Kleine IJstijd is de relatief koude periode die duurde van de vijftiende tot en met de negentiende eeuw. Ergens rond 1850 à 1860 zou deze zijn gestopt. Misschien is het interessant om toch ook even te vermelden dat de industriële revolutie begon vanaf 1750 in Groot-Brittannië. Dankzij het akkoord van Parijs mogen we niet hoger stijgen dan 2°C, maar in mijn tekst van vorige week kon u al lezen dat we sinds 1850 al ongeveer 1 graad zijn gestegen. Wetenschappers zijn over het algemeen wel akkoord dat de temperatuur tijdens deze ijstijd gemiddeld 1 à 2 graden kouder was dan de periode voor deze Kleine IJstijd. Er is ook nagenoeg een consensus over het feit dat deze Kleine IJstijd de koudste periode was van het huidige Holoceen. Het Holoceen is 11.700 jaar geleden begonnen toen het klimaat warmer werd dan in de voorgaande periode, de laatste ijstijd. Uiteraard moet ik u niet uitleggen dat we 11.700 jaar geleden nog niet rondreden met auto’s en ook niet stookten met gas. Doch is het klimaat serieus beginnen op te warmen ongeveer twaalfduizend jaar geleden. Er zijn zo bijvoorbeeld heel serieuze indicaties dat het ongeveer 8000 jaar geleden in onze contreien gemiddeld 3 à 4 graden warmer was dan vandaag. De aarde, en zelfs het menselijke ras, heeft dit toch overleefd. Onze huidige klimaatprofeten beweren vandaag echter dat we ongeveer allemaal zullen sterven als onze aarde nog een graad warmer zou worden. Dit is dus onzin, want we kunnen best nog enkele graden meer aan zo heeft het vrij recente verleden ons geleerd.

Het lijkt voor inwoners van Death Valley in Californië nu misschien onwaarschijnlijk, maar er zijn doorheen de geschiedenis van de aarde dus momenten geweest dat het daar nog stukken warmer was dan 54,4 graden Celsius. Zelfs nog een stuk warmer dan de periode ongeveer 8000 jaar geleden. De aarde beleeft op dit moment wat geologen een ijstijdvak noemen: een periode waarin grote ijskappen bestaan in de buurt van de polen die aangroeien en afsmelten. Deze zijn er lang niet altijd geweest, ongeveer 50 miljoen jaar terug, als we teruggaan naar het vroege Eoceen waren deze er helemaal niet. Ik zei al eerder in deze tekst dat de gemiddelde temperatuur op aarde momenteel 14 à 15 graden Celsius is. Tijdens het Eoceen was het eerder in de buurt van de 21 graden, en zag de wereld er heel anders uit. Op de polen lag geen ijs en de tropische oceanen sudderden op sauna-achtige temperaturen van zo'n 35 graden Celsius. De noordpool was een plek van palmbomen en krokodillen. Een paar miljoen jaar eerder, tijdens het Paleocene-Eocene Thermal Maximum was het zelfs nog warmer.

Verder terug in de tijd zijn zelfs nog extremere broeikasperiodes te vinden. Tijdens het zogenaamde Cretaceous Hot Greenhouse, 92 miljoen jaar geleden, was de gemiddelde temperatuur op het aardoppervlak zo'n 30 graden Celsius. Het bleef daarna nog miljoenen jaren warm, waardoor in de buurt van de Zuidpool gematigde regenwouden groeiden. De overgang van het Perm naar het Trias, zo'n 250 miljoen jaar geleden, wordt gevormd door een extreme opwarming van de aarde. De gemiddelde temperatuur op onze planeet was toen gedurende miljoenen jaren zo'n 32 graden Celsius. Tijdens die helse periode vond wel, en dat zal ik ook zeker niet ontkennen, de grootste uitsterving van levensvormen in de geschiedenis van de aarde plaats. De tropische oceanen hadden toen ook veel weg van een hottub. Een pretje was het dus zeker niet, dat ga ik allerminst beweren. De gin-tonic aan het zwembad had er toen waarschijnlijk ook niet ingezeten vanwege de te hoge temperaturen. Wel belangrijk om te onthouden is dat het toen ongeveer 16 graden warmer was dan vandaag en dat er toen nog geen stoute mensen waren die CO2 konden uitstoten.

Dan komen we natuurlijk terug op het akkoord van Parijs. We gaan met gans de wereldbevolking alles uit de kast halen om te proberen de temperatuur niet met 1 graad te laten stijgen de volgende decennia. Nog niet zo heel lang geleden, tijdens het huidige Holoceen was het echter al stukken warmer. Waarom hebben we de pretentie te denken dat wij als mens dit kunnen sturen? Ik zou er alleszins niets op tegen hebben mocht het de volgende decennia enkele graden warmer worden. Ik drink immers graag wat meer gin-tonics aan het zwembad dat ik momenteel nog niet heb. Als het echter enkele graden warmer zou zijn dan zou ik minder moeten uitgeven aan de veel te dure energie en kan ik het me misschien ooit wel permitteren. Laat die klimaatopwarming dus maar komen… 😉

Steven Arrazola de Oñate