Ja, beste weerman Frank, ook ik stel me de vraag: warmt het nu op of koelt het af?
Op internet vind je vrij gemakkelijke officiële datasets terug met satellietmetingen van temperaturen. Die zijn bv. verkrijgbaar als rekenblad of tabel zoals hieronder, maar aan al die cijfertjes, zonder verwerking, heb je natuurlijk niet veel.
Sommige sites doen het werk voor u en publiceren grafische weergaven zoals hieronder. Soms is de grafiek vergezeld van een ‘samenvatting’ of kleine interpretatie zoals, in dit geval, de uiterst positieve boodschap: ’Gemiddelde wereldtemperatuur (UAH) geen significante stijging in 25 jaar.’ Goed nieuws toch?
Maar omdat ik ervan uitga dat ik dit aan een kritisch publiek zoals u niet verkocht krijg, ben ik dieper gaan graven in sites die, veronderstel ik, meer vertrouwen zullen wekken.
De eerste site die ik tegenkwam leek me wel wat, omdat de uitleg die erbij werd gegeven perfect begrijpelijk was. Het was dan ook een site bedoeld voor scholen en gezien die vergezeld was van een NASA-embleem leek die mij wel betrouwbaar. Alleen miste ik detail en vond ik het onderliggende plaatje bij de grafiek wel iets té suggestief en tendentieus. Als je dit ziet moet je al niet meer twijfelen: we gaan recht de oven in.
Op de site van Frank Deboosere vond ik vervolgens de volgende grafiek. Die gaat behoorlijk ver terug in de tijd, wat ik positief vind, want dat wil zeggen dat Frank het wil zien in zijn historische context. De temperatuurstijging wordt duidelijk aangetoond, je kan er niet naast kijken. Maar de rode lijn, die de trend moet aangeven, is wel sterk gehomogeniseerd ( zo gelijk mogelijk verdeeld, laat uitschieters vallen ) én wat op het eind gebeurt wordt niet meegenomen. https://www.frankdeboosere.be/klimaatukkel/klimaataarde.php
Ik vind dit een mooie, voor leken duidelijke grafiek, maar - ik vermoed - met een duidelijke boodschap. De grafiek baseert zich op de jaarlijkse temperaturen zoals ze werden opgetekend door het Goddard Institute for Space Studies (GISS). Dit blijkt een laboratorium van de NASA te zijn (National Aeronautics and Space Administration) en is een ‘toonaangevend centrum geworden voor atmosferische modellering en onderzoek naar de klimaatverandering’. Site : https://www.giss.nasa.gov/ Zonder meer betrouwbare bron, toch?
Ik moet zeggen: Frank bracht me aan het twijfelen: zou het dan toch ... Nochtans had ik elders gelezen dat... Even checken nog op de site van de GISS/NASA en daar vond ik dit :
Uiteraard onmiddellijk kijken naar de laatste gegevens: waar bevind ik me momenteel? De grafiek loopt tot erg recent, en ja, een klein lichtpuntje (misschien???): er is een duidelijke knik op het einde (omgekeerde hockeystick ?? haha). Plus een duidelijke bult rond Wereldoorlog II. Intrigerend. Even opzoeken.
Rond deze periode, de jaren ’40, vind ik iets interessants terug op de site van de EPA, de United States Environmental Protection Agency. Dit is het ‘onafhankelijke federale agentschap van de Verenigde Staten dat belast is met de bescherming van de volksgezondheid en de bescherming van het milieu.’
Op één van hun pagina’s https://www.epa.gov/climate-indicators/climate-change- indicators-heat-waves kom je uit bij "Indicatoren voor klimaatverandering: hittegolven” met als uitleg: “Deze indicator beschrijft trends in meerdaagse extreme hittegebeurtenissen in de Verenigde Staten”. Hittegolven dus, niet echt temperatuurschommelingen, maar toch getaxeerd als indicator. OK.
Getoond wordt: De ‘Hittegolf-kenmerken in de Verenigde Staten per decennium, 1961– 2021’. Inderdaad, alleen maar langzaam (?) maar onmiskenbaar progressief stijgend,
zonder uitschieters. Dus het klopt: we zijn op weg naar ongeziene rampen.
Maar wacht eens even. Je moet wel een beetje verder exploreren, maar als je onderaan klikt op Figuur 3 ‘U.S. Annual Heat Wave Index, 1895-2021’ wordt het verhaal toch iets genuanceerder.
Wat krijgen we nu? Een fout in het (klimaat)script? Ruik ik kersen (pikken)? De EPA wist duidelijk wel, waarom men deze uitschieter best niet laat zien in figuur 1. Stel u de verwarring voor als je deze piek opneemt in de grafieken van figuur 1 en wat dit zou geven voor deze ‘rampzalige stijging’-grafieken.
Kijk, dit vind ik achterbaks. Enige nuance had volgens mij toch wel gekund. Ik kan me niet voorstellen dat een zichzelf respecterende wetenschapper dit niet weet en ziet.
Of geldt hier ook al - zoals ik aanvoel bij de nationale omroepen: als je van de club bent verkoop je het toegelaten verhaal en zwijg je voor de rest in alle talen; ben je niet van de club dan moet je zwijgen.
Een factcheck idee voor Pano? In elk geval: ik leer eruit dat je best voorzichtig bent met wat men je probeert wijs te maken en dat je, waar nodig, best zelf probeert te achterhalen hoe de vork aan de steel zit.
Laat ons de recente klimaatgeschiedenis eens van dichterbij bekijken in de ovengrafiek (de tweede in dit artikel) en, in de grafiek van Frank Deboosere. Als ik kijk naar de temperaturen vanaf, zeg maar, 1900, dan zie ik een temperatuurverloop met ups and downs. Hierin kan ik verschillende fasen onderscheiden. Een eerste warme fase van 1920 tot 1940. Hoge temperaturen boven de continenten, hittegolven, stofwolken, droogte. Weergaloos beschreven trouwens in Steinbecks ‘The grapes of wrath’. Van 1945-1975 zien we een fase met duidelijke afkoeling. Dit zag je ook in de krantenkoppen. Men vreesde zelfs voor een komende ijstijd! Denk hierbij: nog niet zolang geleden…
Sinds ±1985 klimt de temperatuur op tot een nieuwe warme fase die tot 1999 zou duren. Dat hebben we geweten! Opnieuw drukte alom. Ditmaal niet voor de ijstijd, maar voor de ‘alarmerende opwarming’. En dit ging, zoals we ondertussen weten, tot in het extreme, ja zelfs hysterische, met waanzinnige beleidsmaatregelen en kosten tot gevolg.
Ik, persoonlijk, denk dat daar de TV en het internet voor iets tussen zitten en nee, ik vind mezelf geen conservatieve zak - ik was trouwens één van de eerst gedigitaliseerden. 6 augustus 1999 wordt gezien als de geboortedatum van het wereldwijd web en dat heeft enorm veel positiefs op gang gebracht, maar ook veel gedonder en manipulatie. En complotdenken uiteraard (grapje).
Vanaf 2000 volgde weer een relatief stabiele periode tot 2014, en sindsdien zien we een vrij grillig temperatuurverloop, met twee zeer warme jaren rond 2016 en 2020 en daartussenin een aanzienlijke daling van de mondiale temperatuur in 2017 en 2018.
Na het warme jaar 2020 volgde weer een afkoeling in 2021. In veel landen bracht de vroege winter van 2021/2022 extreme sneeuwval en ook op de Zuidpool was het erg koud. De Arctische gebieden waren dan weer warm.
Kortom: een relatief grillig temperatuurpatroon. Dat zie ik niet zo duidelijk in de grafiek van Frank Deboosere, maar wel op de grafiek hieronder, van Dr. Spencer. Je ziet iedere beweging.
Dr. Spencer baseert zich op de dataset van de NOAA-satellieten (National Oceanic and Atmospheric Administration). Dit is een wetenschappelijk en regelgevend agentschap, binnen het Amerikaanse ministerie van Handel, dat het weer voorspelt, de oceanische en atmosferische omstandigheden opvolgt, de zeeën in kaart brengt,... Ook staan zij (mee?) in voor de uitvoering en het beheer van de Amerikaanse milieusatelliet-programma’s.
Elke maand, doorgaans in de eerste week, worden de temperatuurgegevens verwerkt van in totaal vijftien instrumenten die door de jaren heen op verschillende satellieten vliegen. Deze maandelijkse update kan je vinden op deze site: https://www.noaa.gov/
Doordat Dr. Spencer zich beperkt tot de satellietmetingen gaat zijn grafiek maar terug tot 1979, dus hij is historisch niet breed, en zijn tijdreeksen zijn (te) kort om de recente trend te zien, maar de grafiek toont meer details en nuance én er ligt meer accent op variabiliteit dan bij Frank Deboosere.
Voorlopig zou ik dus concluderen: beide heren hebben gelijk en spreken elkaar niet tegen. Maar ik heb het gevoel dat ze alle twee hun gelijk willen bewijzen en een punt willen maken, scoren zelfs, en daar schiet ik niets mee op. Moet ik meer betrouwen op de slogans van Mr. Deboosere of op de relativerende toon van Dr. Spencer? Of ga ik verder op mijn eigen buikgevoel of stiekeme hoop?
Als ik rechts kijk, waar de grafiek naar beneden gaat, kan ik alleen maar hopen dat dit een dalende trend inzet. Maar nogmaals, dat is puur koffiedik kijken, en dit beantwoordt nog lang niet aan het criterium van 30 jaar.
Wanneer ik bovendien in mijn achterhoofd houd, dat ondertussen de wereldwijde CO2 uitstoot pijlsnel naar omhoog schiet - en daar is iedereen het over eens - dan is dat in deze grafieken van Frank & Spencer in elk geval niet te zien. De soep wordt dus duidelijk niet zo heet gegeten dan ze wordt opgediend. Het niet langer stijgen van de temperatuur is trouwens compleet in tegenspraak met de zogenaamde broeikaseffect-theorie waar het IPCC op steunt - en daar kom ik in één van de volgende artikels op terug - want die laat de opwarming van de aarde niet vertragen met een versnellende CO2-uitstoot.
Die theorie wordt al jaren aanzien als totaal fout of op zijn minst onvolledig, en ik denk dat de kritische waarnemers gelijk hebben. Er zijn trouwens nòg tal van argumenten...
Betekent dit dat de opwarming voorbij is? Geenszins. Perioden van 7 jaar afkoeling komen vaker voor in de metingen. Er zijn er blijkbaar acht sinds 1979 en slechts één periode van meer dan 15 jaar afkoeling, namelijk van 1998 tot 2014, die in het metingen van de afgelopen 45 jaar verschijnt.
Wie daar meer over wil lezen raad ik dit artikel aan: https://wattsupwiththat.com/2023/01/07/2022-seventh-warmest-year-warming-slows-down/
En wat te zeggen over de uitschieters, de weerextremen? Ik denk dat we dit mogen klasseren onder de noemer framing, verkooptruc van de media. Een weer-gebeurtenis kan je niet herleiden tot een klimaat-trend. Je moet op zijn minst kijken naar dertig jaar evolutie. Over het algemeen bestaat er trouwens grote onzekerheid wat betreft het detecteren van trends bij extreem weer. Dit staat met zoveel woorden ook in een aantal (misschien verrassende) samenvattingen uit het AR5 WGI-rapport van het IPCC, waarin wordt aangegeven wat we weten (of niet weten) over een paar van die trends. Men heeft met name “weinig vertrouwen” wat betreft ‘omvang en/of frequentie van overstromingen op wereldschaal, droogte sinds het midden van de 20e eeuw, trends in kleinschalige, zware weerfenomenen zoals hagel en onweersbuien of in grootschalige veranderingen in de intensiteit van stormen / extreme extra-tropicale cyclonen sinds 1900...’ Toch blijft de perceptie van de bevolking dat extreme gebeurtenissen steeds vaker voorkomen én ernstiger worden. Maar misschien zitten de geniepige suggesties van de weerman daar voor iets tussen.
Wat kan ik nu besluiten, uit wat ik in dit artikel heb laten zien? Om te beginnen: Laat je niet in de hoek drummen of chanteren. Je hebt recht op je eigen mening. Een quote van Mark Twain is: “Whenever you find yourself on the side of the
majority, it is time to pause and reflect." Wanneer je merkt dat je aan de kant van de meerderheid staat, is het tijd om even stil te staan en na te denken.
En bekijk de temperatuurgetallen in hun context. Alles wat te maken heeft met klimaatvoorspelling is bijzonder moeilijk, zoniet onmogelijk, en is louter een kwestie van waarschijnlijkheid. Zelfs het IPCC, het Vaticaan van de klimaatkerk zeg maar, concludeert dit in zijn derde rapport: “The climate system is a coupled non-linear chaotic system, and therefore is the long-term prediction of future climate states impossible.” Het klimaatsysteem is een gekoppeld niet-lineair chaotisch systeem, en daarom is de langetermijnvoorspelling van toekomstige klimaattoestanden onmogelijk.
Ik onthoud daaruit: LANGETERMIJNVOORSPELLING ONMOGELIJK.
Dus, als je dat weet, waar hebben we het dan uiteindelijk over? We weten niets, of op zijn minst nog niet genoeg, en toch gaan we daar maar al ineens ons beleid op afstemmen. Hoe idioot kan dit wel niet zijn! Want waarop baseert men zich? Er zijn verschillende pistes. Je hebt wetenschappers die alles bekijken vanuit de metingen. Daar is op het eerste gezicht niets mis mee. Maar ik zal in het nu volgende artikel proberen aantonen, dat ook die hun beperkingen hebben.
Metingen kijken naar het NU, maar er zijn ook wetenschappers die vooruitkijken, naar de toekomst, de computerstatistici. Zij zijn ervan overtuigd dat ze met hun modellen de toekomst kunnen voorspellen. Moderne Madame Soleil’s om zo te zeggen. Dat vind ik bijzonder straf, zeker als je bedenkt dat zelfs het weer in de nabije toekomst... Of betrouwen we op de wet van de persistentie, Frank? In de biodiversiteit van de wetenschappers vind je er ook die kijken naar het verleden, en die trends verklaren uitgaande van steeds terugkerende cycli. Dat kan dan al zijn: de beweging en aantrekkingskracht van planeten of de sterkte van de zonne-energie...
Dus u ziet, er valt over het klimaat nog heel wat te vertellen, maar daar gaan we mee verder in het volgende artikel.
Luk Adang
