Ooit las ik in een artikel, dat in één krant evenveel informatie staat, als de meeste mensen in de middeleeuwen te verwerken kregen in héél hun leven! Voor wat het waar is natuurlijk, en misschien wel lichtjes overdreven, maar toch, ik kan me daar wel iets bij voorstellen.
Dus wanneer ik mijn vorig artikel afsloot met de suggestie ‘kritischer staan tegenover wat men ons inlepelt en af en toe de grijze cellen laten werken’ dan is dat toch enigszins té gemakkelijk voorgesteld. Want òòk al probeer je meer te weten te komen over een bepaald onderwerp, zoals het klimaat, én er is niets mis met je focus en perceptie, dan nog kan de boodschapper je gemakkelijk alle hoeken van de kamer laten zien. En daar gaat dit artikel over. In hoeverre is informatie onweerlegbaar correct - voor zover dat al kan - en mijn bron betrouwbaar? Dit verklaart ineens mijn titel: de framing, misleiding of het bedrog gaan - hopelijk - maar zolang mee, tot het kind roept: “De keizer is naakt!”
Laat ik van start gaan, niet met een keizerlijk sprookje, maar met een tweet van president Obama in 2013: “97% van de wetenschappers zijn het er mee eens. Klimaatverandering is echt, door de mens veroorzaakt en gevaarlijk.” en met een tweede, toch wel bizarre uitspraak in zijn laatste State of the Union in 2014: “Climate change is a fact. The debate is settled (beslecht).” Dat laatste was een variante op een uitspraak van voormalig VS-vicepresident Al Gore in het Amerikaanse Congres in 2007: ‘The science is settled. The data is clear.’ Met deze uitspraken was de toon gezet: we stoppen met debatteren. Klimaatverandering is een feit en het is onze schuld.
Dat al vlug werd aangetoond dat de mythe van de 97% consensus puur op fraude berustte en ook de menselijke component in de theorie werd betwist deed er opeens niet langer toe. Als betrof het de vlinder uit de Chaostheorie - de vleugelslag van één vlinder in Brazilië kan een orkaan veroorzaken in Texas - het statement werd al vlug massaal opgepikt als ‘enige waarheid én gebod’ verspreid. De klimaatevangelisatie was ingezet.
Eigenlijk kwam het erop neer dat we hierdoor drie eeuwen na Galilei terug bij af waren: “Afwijkende theorieën, daar hebben we het niet meer over en die mogen ook niet meer in het openbaar worden verdedigd. Dissidenten krijgen spreekverbod, worden gebrandmerkt als samenzweerder en verbannen naar de vergeetput.” Dat een wetenschappelijke methode werkt met empirisch onderzoek en experimenten die toetsbaar, reproduceerbaar en weerlegbaar zijn werd in één korte bocht van tafel geveegd.
Nochtans kan een vrijwel algemene consensus te allen tijde door één tegenvoorbeeld worden gefalsificeerd. Zo is de wetenschap nu eenmaal. Maar dat deed er nu niet meer toe. Wetenschap werd herleid tot een mening, ongevoelig voor uitdaging - debat gesloten. Dat ‘wetenschap’ neutraal is, niet direct gebonden aan een bepaalde ideologie, politiek, commerciële onderneming… deed er ook al niet meer toe. De groene klimaatbijbel moest worden gevolgd. Het klimaat-alarmisme zat gebeiteld.
Nochtans was het in 2013 al duidelijk dat de temperatuur al 14 jaar lang niet verder was gestegen en was er voldoende controverse. Onder andere Obama’s topadviseur Steven Elliot Koonin schreef hierover een zeer toegankelijk en verhelderend boek “Unsettled”, een echte aanrader, evenals, Patrick Moore, ex-president van Greenpeace. En zij stonden hierin niet alleen. Tienduizenden wetenschappers, waaronder een groot aantal Nobelprijswinnaars, zagen de dreiging van wetenschappelijke integriteit in, stelden zich sceptisch op en brachten argumenten en bewijzen aan. De consensus claim werd ontmaskerd als onvolledig en irrelevant, de theorieën en computermodellen als niet strokend met de metingen en totaal waardeloos…
Het valt trouwens op dat dit meestal mensen waren die hun carrière reeds hadden gemaakt of achter de rug hadden. Voor de anderen is er immers de druk om hun promotie, beurs of subsidie veilig te stellen. Studies worden niet voor niets gesponsord door niet onafhankelijke maar belanghebbende industrieën, instituten of ngo’s. Veel wetenschappers worden gechanteerd of zien hun baan of carrière verloren gaan indien ze durven te twijfelen aan de ‘juiste’ dingen.
Ook wetenschappers die niet rechtstreeks betrokken zijn bij klimaatonderzoek maar er wel uitspraken over doen zijn medeplichtig wanneer zij, buiten hun faculteit, uitspraken doen over issues die buiten hun vakgebied liggen. Denken we maar aan de weerman, getransformeerd tot klimaatspecialist. Ik kan me voorstellen dat journalistiek, gezien de complexiteit, wordt opgedeeld in specialismen, maar dan moet je je wel aan de feiten houden en je niet voor de kar laten spannen van een ideologie of mensen gaan opvoeden.
De politiek correcte censuur gaat daarin zeer ver. Een paar recente voorbeelden:
Aan de vooravond van de klimaattop in Egypte kwam NOS-weerman Peter Kuipers Munneke met een programma over klimaatverandering. Wie je niet zag waren een keur aan wetenschappers die zeggen dat het allemaal wel meevalt met ons klimaat en dat weersextremen door de media enorm worden uitvergroot. Het NOS-argument is dat sommige van die wetenschappers ouder zijn dan 65 jaar en dus geen deel meer uitmaken van de wetenschappelijke discussie. okt ’22
Redacteuren van de Nature-vakbladen mogen voortaan onderzoeksartikelen weren die maatschappelijk gevoelig liggen, ook als ze wetenschappelijk goed onderbouwd zijn. juni ’22
‘De wetenschap staat aan onze kant’ en ‘de wereld zou het moeten weten’, dus ‘we zijn een partnerschap aangegaan met Google’ om ervoor te zorgen dat alleen de officiële VN-klimaatvisie verschijnt.’ - een uitspraak van Melissa Fleming, de ondersecretaris van de VN op het Wereld Economisch Forum in sept ’22 - Op YouTube terug te vinden onder ‘How to tackle disinformation’.
Ik vind het persoonlijk hallucinant dat wetenschappers al niet meer verlegen zijn, om toe te geven dat ze aan cherry-picking doen. (Het NOS argument klasseer ik trouwens onder regelrechte discriminatie.) Door het selectief weerhouden van bewijzen, uitspraken of feiten plukken ze dié kersen die hun standpunt bijtreden, terwijl data en gegevens die dit standpunt mogelijk ontkrachten of nuanceren worden verzwegen uit schrik dat hun theorie of hypothese in het water valt. Men kan zich dan toch duidelijk vragen stellen over de integriteit van de klimaatwetenschap zoals wij ze te zien krijgen en de nauwkeurigheid van de VN-rapporten die het beleid wereldwijd adviseren.
Dit betekent niet meer of minder dan dat de wetenschappelijke literatuur niet langer een weergave is van de stand van de menselijke kennis over het klimaat, maar louter een weergave van wat een groep wetenschappers waard vindt om te bespreken. Die groep hoeft trouwens niet eens zo groot te zijn zoals blijkt uit het Climategate-schandaal, volgens sommigen een van de grootste schandalen in de moderne wetenschap. De uitspraak van mevrouw Fleming krijgt in deze context een nog ranziger randje dan haar statement al heeft. Wat was er gebeurd?
In november 2009, werden e-mails en documenten van een Brits onderzoekscentrum gespecialiseerd in het klimaat openbaar gemaakt. Het centrum is één van de instituten waarop de Verenigde Naties zijn rapporten baseert. Besproken werd over ‘hoe sceptische wetenschappers op een zijspoor te plaatsen' en ‘hoe voorkomen dat zij hun artikelen in belangrijke vakbladen kunnen publiceren’. Ook zijn er mails die politieke inmenging in het wetenschappelijk proces suggereren en uitleggen hoe wetenschappelijke gegevens over de opwarming van de Aarde door de betrokken wetenschappers werden veranderd of achtergehouden.
Dat dit niet uit de lucht gegrepen was maar effectief gebeurde kunnen we zelf constateren in de rapporten van het IPCC, het “Internationaal Panel rond Climat Change”. In hun eerste rapport uit 1990 werd de linker grafiek gepubliceerd die de temperatuurschommeling weergeeft van de laatste duizend jaar. Daaruit blijkt duidelijk dat de Middeleeuwen een nog warmere periode heeft gekend dan nu - maar liefst drie graden warmer - terwijl men in die periode bezwaarlijk kon spreken van ‘CO2 vervuiling door fossiele brandstoffen’. Het was trouwens in die tijd dat de Vikings in Groenland landden en er in Engeland druiven werden gekweekt op commercieel niveau.
Wilde men in het Kyoto-protocol (1997), als voornaamste claim aanhouden, dat “de temperaturen van vandaag vermoedelijk hoger zijn dan in de afgelopen duizend jaar”,dan vormde dit uiteraard wel een aanzienlijk probleem Je leest dan ook in de communicatie daarover “We have to get rid of the Medieval Warm Period” (We moeten af van de Middeleeuwse Periode). In de befaamde hockeystick grafiek rechts, de versie uit 1999, werd deze warmteperiode daarom gewoonweg afgevlakt. (Het volledige verhaal van dit bedrog is uitvoerig uitgewerkt in het boek ‘The Hockey Stick Illusion’ van A.W. Montford).
Deze vervalste grafiek kreeg een centrale plaats in de discussie, niet zozeer omwille van de wetenschappelijke waarde ervan, maar wel als promotiemiddel en doorslaggevend argument om het publiek en de beleidsmakers te overtuigen. Dat zoiets kan is niet het gedrag van een wetenschapper, maar van een politieke activist, vindt u niet? Door framing - over- of onder-accentueren - werd hier bewust een vertekend beeld gegeven van de werkelijkheid.
Het volgende voorbeeld komt uit het reeds vermelde boek “Unsettled” van Dr. Koonin.
Die had in een artikel van de Amerikaanse regering een grafiek gevonden over het optreden van de Noord-Atlantische orkanen. De begeleidende tekst luidde als volgt: “De intensiteit, frequentie en duur van de Noord-Atlantische orkanen zijn toegenomen sinds het begin van de jaren tachtig. De intensiteit van de storm en de regenval die door orkanen wordt veroorzaakt zullen naar verwachting toenemen naarmate het klimaat blijft opwarmen.” Eigenaardig genoeg werd hier enkel het stuk van de grafiek weergegeven hier aangegeven met de rode kader.
Dr. Koonin zocht de oorspronkelijk grafiek op, die trouwens dertig jaar verder terugging in de tijd (van 1945-2015). Kijk je naar de volledige grafiek, dan wordt de trend, aangegeven door de schuin oplopende lijn, opeens een stuk minder significant. In de volledige tekst zelf lezen we trouwens: “Er zijn geen significante trends die verder gaan dan natuurlijke variabiliteit in orkaanfrequentie, intensiteit, regenval of stormvloeden.”
Het niet altijd overeenkomen van ‘wat in de titel of een bijschrift van een illustratie staat' en ‘de inhoud of tekst van het artikel’ is iets wat we ook zien in minder wetenschappelijke bronnen of de media. Ik geef een voorbeeld afkomstig van een site van de Nederlandse overheid. Een bron met wetenschappelijke allures. Het Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut is namelijk een “wetenschappelijk instituut van de Nederlandse overheid, gespecialiseerd in weerkunde, klimaatwetenschap en seismologie.”
De titel van het artikel luidt: “Krimpend ijs op Arctische eilanden hoofdrolspeler in zeespiegelstijging”. Het artikel gaat over en ik citeer: “een internationale studie die op 20 april in Nature verschijnt en waarbij het KNMI betrokken was”. Enkel als je aandachtig leest bemerk je, in dit sterk alarmistisch geschreven artikel, één eigenaardig zinnetje, er quasi achteloos tussenin gesmeten: “Tijdens de hele 6 jaar van de studie steeg de zeespiegel door het verdwijnende ijs wereldwijd gemiddeld met 1 millimeter.” Volksmisleiding? Als dit bedoeld wordt met “de (forse) zeespiegelstijging” dan vind ik dit toch wel behoorlijk geruststellend.
Al eeuwen wordt bij het doorgeven van informatie gewerkt met blikvangers. Zo heeft een boek of artikel normaal gezien een titel waarvan je veronderstelt dat die min of meer een indicatie geeft over de inhoud. In dit digitale tijdperk zijn we er bovendien op getraind in één oogopslag alles mee te hebben, of dat denken we toch. Kijk maar alleen al naar de snelheid waarmee we door die informatie bladeren.
Die haast brengt mee dat de informatie zich zo geconcentreerd mogelijk moet presenteren willen we de signaalfunctie ten volle benutten. Het tekstfragment, woord, plaatje of link, - vaak bedoeld als verleider tot zelfs valkuil - moet zo goed mogelijk in het oog springen en je verleiden tot de click. In het geval van reclame willen we ons soms nog wel eens (vaag) van bewust zijn van deze vorm van sturing en manipulatie. We doorzien hier en daar nog het verband tussen marketing en consumentengedrag. Maar dit verwacht je niet in, bijvoorbeeld, (semi-)wetenschappelijke publicaties. Hier verwacht je op zijn minst meer objectiviteit en ga je er van uit dat de data geverifieerd zijn. Maar is dat zo? En waardoor komt dat? Kijken we nog eens naar het KNMI-voorbeeld.
Als je na zes jaar grondige research - gezien de aard van de sponsors, de betrokken onderzoekcentra en de grootschaligheid van het onderzoek - moet toegeven dat het eigenlijk allemaal maar een storm in een glas water was en niets heeft opgeleverd om je druk over te maken … Hoe kom je daar dan mee naar buiten? Hoe publiceer je dat dan? Ik persoonlijk zou dat goed nieuws vinden, maar zo werkt het niet. Misschien verwachtten de betrokken partijen iets anders. Op zijn minst een dramatische titel…
We staan er niet meer bij stil, maar dit extreem inkorten van een volledige passage tot een titel of oneliner houdt een ernstig gevaar in tot misbruik en manipulatie. In dit geval bijvoorbeeld wordt in de titel niet de essentie van het artikel weergegeven maar een alarmerende boodschap die inhoudelijk trouwens niet overeenstemt met de waarheid of de feiten. De bedoeling is hier duidelijk niet informeren, maar alarmeren, bang maken, emotie. Krimpend ijs en zeespiegelstijging staan niet in verhouding tot, en klinken totaal anders, dan één millimeter over zes jaar.
De klimaatmanagers zijn zich uiteraard zeer goed bewust van deze mogelijkheden. Bovendien beseffen ze ook goed, dat mits je die misleidende boodschap voldoende herhaalt je ze tot geaccepteerde waarheden maakt. Vinden zij dit indoctrinatie? Stellen zij zich daar morele vragen bij? Moet de informatie worden geverifieerd via debat of factcheck (voor wat dit al waard is)? Nee, want: ’The debate is settled’, ‘The data is clear’, ‘We own the science.’ Gelukkig zijn dit geen uitspraken van complotdenkers maar van experts die de voornaamste krijtlijnen voor het wereldgebeuren mee hebben uitgetekend. (sic)
En zo komt het dat genuanceerde berichtgeving over het klimaat nog nauwelijks te vinden is in de media. Bovendien slaat een alarmboodschap altijd aan. Niet in het minst omdat angst voor extreme weergebeurtenissen, evolutionair gezien, zo oud is als de mensheid, evenals het idee dat ons gedrag zulke calamiteiten zou kunnen veroorzaken. (Sociale) media, waar het heel gemakkelijk is om verkeerde informatie of disinformatie te promoten, spelen daar gretig op in. Alarm-nieuws verkoopt…
Ook politici trouwens moeten de bevolking gealarmeerd houden, door het te bestoken met een eindeloze reeks van bedreigingen, waarvan de meeste nooit zullen voorkomen. De dreiging van een klimaatramp kan zowel worden afgeschilderd als enerzijds urgent (door bijvoorbeeld een recente dodelijke weergebeurtenis te beklemtonen) en anderzijds als ver genoeg verwijderd, niet alleen fysiek = niet controleerbaar, maar ook in de tijd. Op die manier kunnen hun ontzettende voorspellingen pas tientallen jaren later worden gevalideerd, lang nadat ze hun ambt hebben verlaten. Verantwoordelijkheid hoeven ze daarbij niet af te leggen want de paraplu staat al klaar: ‘De wetenschappers (zeggen)’, ’Europa schrijft voor…’ …
NGO’s ronden de zaak wel verder af. Zij hebben de wereld op talloze manieren verbeterd, maar er zijn geen excuses voor het vervormen van de wetenschap om een zaak verder te bevorderen, vooral dan nog met medeplichtigheid van “wetenschappers” die in hun adviesraden werkzaam zijn. Als je natuurlijk een organisatie hebt opgebouwd rond een “klimaat-noodsituatie” kan je niet anders dan hoogdringendheid projecteren en kan je moeilijk zeggen dat toekomstige rampen het resultaat zijn van modellen met twijfelachtige geldigheid. Voor velen is de “klimaatcrisis” trouwens hun hele bestaansreden. Dus verworden ze tot belangengroepen, met hun eigen klimaat- en energieagenda's. Het zijn machtige politieke actoren, die supporters mobiliseren, geld verdienen, campagnes voeren, politieke macht gebruiken en royaal gesubsidieerd worden.
Als je het volledige plaatje bekijkt kan je je afvragen: waar zijn we uiteindelijk beland en hoe is het zover kunnen komen? Het moet duidelijk zijn dat de manier van aanpak veel weg heeft van een verlicht dictatoriale staatsgreep. Wij zijn de waarheid en het licht. Twijfel en in vraag stellen kan niet. Herkent u Georges Orwell?
Alles was totaal anders verlopen had men op zijn minst het debat opengehouden. Maar doordat de alarmistische klimaatwetenschappers hun vakgebied veel te snel afsloten als ‘af’ en ‘settled’ konden ze niet meer terug zonder gezichtsverlies. En dat deden ze ook niet. Integendeel ze kozen en kiezen nog altijd voor de weg vooruit. In een soort hysterische reflex van zelfprotectie werd en wordt de kritiek van sceptische wetenschappers en nieuwe inzichten genegeerd. Sommigen argumenteren zelfs dat een beetje verkeerde informatie geen kwaad kan als het helpt om “de planeet te redden”. Het moet duidelijk zijn dat het publiek niet langer kan vertrouwen op wat verteld wordt. Nochtans gaat het hier wel degelijk over de stabiliteit op wereldniveau, dus lijkt het me niet meer dan normaal dat iedereen recht heeft op het volledige plaatje en inspraak. Het wordt tijd dat we een nuchter debat kunnen voeren òf en in hoeverre het beleid ervoor heeft gekozen de toekomst op het spel te zetten. En dit aan de hand van verifieerbare feiten en studies en niet op grond van onbetrouwbare modellen of geleid door speculaties in het luchtledige.
Het heeft geen zin nog langer op dezelfde nagel te blijven kloppen, zeker nu de realiteit zich totaal anders ontwikkelt dan in de modellen - of misschien zelfs in de dromen - van deze hardnekkige klimaatfundamentalisten. Er staat immens veel op het spel.
Ondertussen hebben zich trouwens nuttige nieuwe wetenschappelijke inzichten ontwikkeld. Jammer genoeg vonden de belangrijkste ontdekkingen op klimaatgebied merendeels plaats ná 1996 en konden ze zodoende niet worden meegenomen in de formulering van de 'nieuwe' klimaatwetenschappen. Maar daar kan en moet verandering in komen. Om vrij en objectief te kunnen oordelen kunnen ook wij trachten te achterhalen waar we staan, wat kan of niet kan, welke opties er zijn voor oplossingen… De filters, opgezet door mevrouw Fleming, proberen omzeilen en zoeken naar duiding en verduidelijking.
Ikzelf ben dat al een tijdje aan het proberen en wil de resultaten van mijn zoektocht gerust met u delen. Ik heb geprobeerd ten alle tijde alle bronnen te verifiëren, dus ik voel me min of meer opgelucht dat het wel meevalt. Het maakt me zelfs enigszins optimistisch. Maar ik hou altijd in mijn achterhoofd, wat men ook beweert: “science is never settled”.
Luk Adang
